Οι ιδέες...

Μπορείτε να αντισταθείτε στην εισβολή των στρατών, αλλά είναι αδύνατο να αντισταθείτε στην εισβολή των ιδεών...

Πέμπτη 15 Ιουνίου 2017

Απόηχος εκδήλωσης: "Ο Κήπος των Ευχών"



Ο «Κήπος των Ευχών» του Θέμη Αμοιρίδη επισκέφτηκε  τα Γιαννιτσά, στις 14 Ιουνίου 2017. Ο Σύλλογος Φίλων Βιβλίου σε συνεργασία με τις Εκδόσεις ΠΗΓΗ και τη ΔΗΚΕΠΑΠ φιλοξένησαν το πρώτο συγγραφικό εγχείρημα του συγγραφέα, ο οποίος πολυτάλαντος μέσα στις σελίδες του συνδυάζει τη μουσική του λόγου με τη θεατρική δραματοποίηση, παροτρύνοντας τον αναγνώστη να στήσει ένα σκηνικό με οράματα Ζωής, παραμυθικά στοιχεία, συμβολισμούς που εκφράζουν τις μικρές εσωτερικές φωνές του καθενός. Η ιστορία μας καλεί να ταυτιστούμε με τον ήρωα κινώντας για το δικό μας Μεγάλο Ταξίδι της Ζωής.

Την εκδήλωση άνοιξε η οπτικοποιημένη προσέγγιση της κεντρικής ιδέας του βιβλίου. Ένα video σε επιμέλεια της Κάκιας Παυλίδου αγκάλιασε με εικόνες και μουσικές αποσπάσματα του κειμένου.

Ακολούθως πήρε το λόγο ο δάσκαλος του συγγραφέα Δημήτρης Καλτσίδης ο οποίος συγκινημένος μίλησε για τον παλιό μαθητή του:
«…έχω την ιδιαίτερη χαρά και τιμή να καταθέσω λίγα λόγια για τον εκλεκτό μαθητή μου, Θέμη Αμοιρίδη. Συναντηθήκαμε μαζί για τέσσερις συνεχόμενες σχολικές χρονιές στο 2ο Δημοτικό Γιαννιτσών. Στη μακρόχρονη εκπαιδευτική μου διαδρομή, εδώ στην Πέλλα και τη Θεσσαλονίκη, συνάντησα και γνώρισα πάρα πολλούς μαθητές. Άλλοι ξεχώρισαν για το ήθος τους, για τις επιδόσεις τους, για ην επιμέλειά τους, άλλοι για την υπακοή τους, για την κοινωνικότητα, τη συνεργασία τους, κ.α. Λίγοι όμως ξεχώρισαν σ’ όλα, ή σχεδόν σε όλα τα παραπάνω μαζί. Ο Θέμης ήταν ένας από αυτούς. Χαρούμενος, δημιουργικός, κοινωνικός, χαρισματικός. Προικισμένος με πολλά τάλαντα, είχε ανησυχίες, καλλιτεχνικά ενδιαφέροντα και δημιουργική φαντασία. Η έφεσή του στα εικαστικά εν γένει ήταν ευδιάκριτη από εκείνη την ηλικία. Γι’ αυτό και δεν με εξέπληξε καθόλου η μετέπειτα πορεία του στον καλλιτεχνικό χώρο του θεάτρου και της μουσικής. Χαίρομαι και καμαρώνω ιδιαίτερα, έχοντας την …ψευδαίσθηση πως συνέβαλα κατ’ ελάχιστον στην εξέλιξη και ενδυνάμωση αυτών των αρετών του…»

Ανάμεσα στις ομιλίες, στο σχολιασμό του βιβλίου και τις αναγνώσεις αποσπασμάτων ο Λάζαρος και Γιώργος Μηνασίδης ερμήνευαν τραγούδια του «Κήπου των Ευχών», τα οποία έχει μελοποιήσει ο ίδιος ο συγγραφέας.

Ο δεύτερος ομιλητής, ο φιλόλογος Φώτης Χατζόγλου, εστίασε στον τρόπο γραφής, στα παραμυθικά στοιχεία του βιβλίου και στην περσόνα του ήρωα, του Κωνσταντή. Ακολουθεί ένα απόσπασμα του σχολιασμού του:

«…Ένα τέτοιο έργο… είναι τόσο εύληπτο και οικείο που όταν το διαβάζεις νιώθεις πως ακούς τα παραμύθια της παιδικής σου ηλικίας. Παραμύθια, όμως όχι από τα φθηνά εικονογραφημένα των περίπτερων, αλλά από τα βουτηγμένα στη λόγια και λαϊκή παράδοσή μας. Αυτά που κάτι έχουν να πουν στα παιδιά 4 ως 94 ετών όπως πολύ εύστοχα σημειώνεται στον πρόλογο του έργου.
Το πρώτο που σε κερδίζει είναι η γλώσσα του. Καθώς διαβάζεις αυτό το πεζοτράγουδο, που πατά στον  δεκαπεντασύλλαβο, γνώριμο από τις μεταφράσεις του Ομήρου, από το Διγενή, τον Ερωτόκριτο και τα δημοτικά τραγούδια, ταξιδεύεις σε ρυθμό που όχι απλώς δεν κουράζει αλλά σε σπρώχνει μέσα στην ιστορία, να στρέφεσαι κι εσύ στο στόχο του ήρωα, να συμμετέχεις και απρόσμενα να συμπάσχεις. Επιπλέον, … μαγικά δώρα, εργαλεία, ξόρκια, πλάσματα, τόποι, δέντρα και πουλιά είναι πανταχού παρόντα στο κείμενο και κάνουν το χώρο της δράσης κι αυτόν μαγικό. Τόσο, που ενώ νιώθεις πως είναι γνώριμος και προσιτός μετά διαπιστώνεις πως έχει κάτι το μυστηριώδες , πως κάτι άλλο συμβολίζει. Βλέπεις και τα ονόματα των τόπων : το Δάσος της Μοναξιάς, η Έρημος της Λήθης, το Τείχος του Χρόνου, η Χώρα της Ευδαιμονίας.., όλα με κεφαλαίο το αρχικό τους γράμμα και αναρωτιέσαι για τον πιθανό αλληγορικό χαρακτήρα του έργου. Στο ίδιο πλαίσιο και η Ζωή, με κεφαλαίο και με μικρό το αρχικό της γράμμα που σταθερά ψάχνει ο ήρωας σε όλο το έργο…»

Ακολούθως, ο λόγος δόθηκε στη φιλόλογο Φιφή Χατζηκαλλινικίδου, η οποία εξαρχής μάς σεργιάνισε στους συμβολισμούς του παραμυθιού και στη συνέχεια προέκτεινε τις αναφορές του προβαίνοντας σε συγκρίσεις με κλασικά αναγνώσματα:

«...Η περιδιάβαση μου σε αυτό το συναρπαστικό πεζό – τραγούδι ή τραγουδιστό πεζό,  καλύτερα - τα είχε όλα. Είχε τη ρίμα και το στίχο, το ρυθμό και την αρμονία, τη γλύκα και το όνειρο της ποίησης, αλλά είχε και το λυρισμό της αφήγησης και το ρεαλισμό της περιγραφής, όπως τη συναντά κανείς στη λογοτεχνία.  Είχε ακόμη, όπως προσωπικά ανίχνευσα, και την κατάθεση μιας πολιτικής στάσης και μιας προσωπικής κοσμοθεωρίας. Και όλα τα παραπάνω σε μια ισορροπημένη συναρμογή,  εναλλάσσονταν φυσικά και αβίαστα.  Εναγκαλίζονταν με τρόπο οικείο και ανακουφιστικό την ανάγκη μου να παραμείνω ανάμεσα στο άπιαστο και στο πραγματικό. Όπως και στη ζωή (το θέλεις  δεν το θέλεις) αυτή τα έχει όλα.
«Ζωή» άλλωστε λέγεται και το ταίρι του Κωνσταντή, του ήρωα μας, η οποία  θέλγει, προσκαλεί και προκαλεί σε ένα ταξίδι πόθου τον καλό της. Ο έρωτας είναι  και εδώ – τι κοινότοπο ! – το εφαλτήριο μιας  περιπέτειας – της περιπέτειας - που δεν εγκαταλείπεται, που δεν προδίδεται όσο δύσκολη κι αν αυτή αποδεικνύεται. Στο δρόμο, όμως, γι αυτόν τον παράδεισο,  γι΄ αυτήν τη γη της επαγγελίας, «Τον κήπο των Ευχών», τα συναντάμε όλα τα συστατικά της επιτυχίας και της ανέλιξης.

Γιατί εξελίσσεται ο Κωνσταντής, αντρειώνεται και ωριμάζει. Ολοκληρώνεται καθ΄ όλη τη διαδρομή ως άνθρωπος. Μεταμορφώνεται σε συνάνθρωπο πριν γίνει εραστής και σύντροφος.  Δε διστάζει, όμως, διόλου,  στη διάρκεια της πορείας του  να γυμνωθεί από κάθε μέσο προφύλαξης και ασφάλειας, να αφήσει πίσω του άμυνες και περιουσίες, και έτσι «ανέτοιμος», ανυπεράσπιστος σχεδόν,  να προχωρήσει ακόμη και στο άγνωστο, έχοντας μόνο του καύσιμο την Πίστη [.....]

Όλοι κάποια στιγμή ήπιαμε ένα ποτό, με ναρκωτικό ή χωρίς, και αποκοιμηθήκαμε. Όλοι προδοθήκαμε από ένα φίλο ή και περαστικό. Όλοι δειλιάσαμε, κοντοσταθήκαμε, πισωπατήσαμε, όλοι γονατίσαμε και ξανασηκωθήκαμε,  όλοι ερωτευτήκαμε ή κινήσαμε με οδηγό μια πίστη ή ένα πάθος. Σ΄ ένα τραγούδι όλοι κάποια στιγμή καταφύγαμε - ακόμη και οι άμουσοι ατάλαντοι σαν εμένα. Ευφρόσυνα τραγούδια όλοι αναζητούμε για να ακουμπήσουμε,  σαν τα τραγούδια του βιβλίου που έρχονται την κατάλληλη ώρα να περιθάλψουν τις ψυχές και να τις ανατάξουν.

Δεν είναι, όμως, μόνο τα γνώριμα μονοπάτια της ζωής που συνάντησα στο αφήγημα … Αντάμωσα και αγαπημένους δημιουργούς και ήρωες και  έργα πεζά και έμμετρα… όλα  πλήρως αφομοιωμένα και αναπαυμένα μακάρια κάτω από το φανερό και ζωηρό. Αναγνώρισα τον Αίσωπο, τον Όμηρο, το Λουκιανό, τον Καβάφη, τους αδελφούς Γκριμ, τον Θερβάντες,  ξεχώρισα τον  Οδυσσέα, τον Ηρακλή της μυθολογίας, τον Κωνσταντή και τα πουλάκια με την ανθρώπινη λαλιά των δημοτικών. Σκόνταψα πάνω στα ξωτικά των ιρλανδέζικων μύθων, στο αδειανό πουκάμισο του Σεφέρη και στην Ελένη του, στο βασιλιά και τους καλικάντζαρους από τα λαϊκά μας παραμύθια. Πέρασε φευγαλέα από δίπλα μου ο Δον Κιχώτης, θαύμασα τη βασιλοπούλα σαν αυτές από τις βόρειες σκανδιναβικές  παραδόσεις. Είδα τη βιβλική αναζήτηση του Παράδεισου.

Και το κυριότερο όλων, συνάντησα τη διαχρονικότερη αξία: την αταλάντευτη εμπιστοσύνη στον άνθρωπο και τις δυνάμεις του. «Τίποτε δεν τελείωσε, άμα δεν το τελειώσω! Αναφωνεί ο Κωνσταντής» σε μία κρίσιμη στιγμή της ιστορίας του. «Τίποτε δεν τελείωσε, άμα δεν το τελειώσω!» Ακόμη και όταν οι μοίρες  μάς ξεγελούν, όταν ο κόσμος καταρρέει  η ευθύνη παραμένει δική μας … όπως και να το δει κανείς .. μεταφυσικά ή φιλοσοφικά, κοινωνιολογικά ή πολιτικά, προπάντων ψυχοθεραπευτικά […]…»

Τελευταίος πήρε τη σκυτάλη ο συγγραφέας.
Ο Θέμης Αμοιρίδης αυθεντικός, γνήσιος, ως προέκταση του ήρωά του Κωνσταντή, έκλεισε την εκδήλωση λέγοντας:
«…Ο Κήπος των Ευχών σηματοδοτεί νέα ξεκινήματα. Ταξίδια  καθημερινά με προορισμό τη Ζωή. Τη ζωή που φαντασθήκαμε για τους εαυτούς μας όταν ήμασταν παιδιά. Μια ζωή με όνειρα, κίνητρα και μαγεία.  Να σπάμε τη ρουτίνα της ημέρας. Να ξεβολευόμαστε καθημερινά. Να ζούμε σύμφωνα με τον εαυτό μας. Κι αυτό είναι πράξη δύσκολη, σχεδόν ηρωική…»

Το παραμύθι, πλέον, παραδίδεται στα χέρια σας.
Τι επιλέγετε;

Να το διαβάσετε ή .. να το ζήσετε?.....